محل فرود فیله روی دنباله‌دار مشخص شد

2014-09-15 17:03:18

دانشمندان و مهندسان سازمان فضایی اروپا محل فرود فیله، روبوت سفینه روزتا را روی دنباله دار ۶۷پی مشخص کردند.

آنها معتقدند بهترین نقطه برای فرود روبوت فیله (فیلای) را روی هسته یخی این دنباله‌دار که چهار کیلومتر عرض دارد یافته‌اند.

با این حال دانشمندان معترفند که موفقیت در این کار بسیار دشوار است و باید بخت با آنها یار باشد.

با وجود اینکه بهترین و کم خطرترین محل برای این فرود شناسایی شده اما سطح ناهموار ۶۷پی با دره های عمیق و صخره های رفیع سلامت فرود روبوت کوچک فیله را تهدید می کند.

علاوه بر این دقت فرود باید چند ده متر باشد در غیر این صورت ممکن است فیله سالم روی دنباله‌دار فرود نیاید.

دنباله‌دار ها اجرامی که هسته آنها از یخ، غبار و سنگ‌های کوچک تشکیل شده و وقتی در مدار خود به خورشید نزدیک می شوند از خود گاز متصاعد می کنند که گاهی حتی با چشم غیر مسلح از روی زمین بشکل به شکلی دمی در انتهای آن دیده می شود.

دنباله دارها را به نام کاشفان آنها نامگذاری می کنند و نام رسمی این دنباله دار ۶۷پی/چوریوموف-گراسیمنکو است. کلیم ایوانوویچ چوریوموف و سوتلانا ایوانووا گراسیمنکو در سال ۱۹۶۹ این دنباله دار را شناسایی کردند.

این دنباله دار هر ۶.۴۵ سال یک بار به دور خورشید و هر ۱۲.۴ ساعت یک بار به دور خود می چرخد. در دورترین فاصله این دنباله دار در مدار خود از خورشید ۸۴۰ میلیون کیلومتر (آن سوی مشتری) و نزدیکترین فاصله آن ۱۸۰ میلیون کیلومتر (بین مریخ و زمین) است و از این رو در "کلاس مشتری" قرار می گیرد.

این دنباله دار اکنون حدود ۴۴۰ میلیون کیلومتر با کره زمین (جایی بین مریخ و مشتری) فاصله دارد و با سرعت ۵۵ هزار کیلومتر در ساعت در حرکت است.

سازمان فضایی اروپا یازدهم اسفند سال ۱۳۹۲ (دوم مارس ۲۰۰۴) پروژه روزتا را راه‌اندازی کرد و از اردیبهشت ماه امسال پس از ده سال مطالعه و بررسی، با مجموعه‌ای از مانورها آماده "ملاقات" (Space rendezvous) با مدار دنباله‌دار شد.

در پانزدهم مرداد (ششم اوت) امسال روزتا برای اولین بار در تاریخ توانست با مدار دنباله‌دار "ملاقات" کند.

برای این کار رانشگر روزتا هفت دقیقه سوخت مصرف کرد تا آن را موقعیت مناسب در فاصله سی‌کیلومتری دنباله‌دار قرار دهد.

از آن به بعد روزتا با مانورهای پیچیده و متعدد موقعیت خود را طوری تنظیم کرد تا هفته پیش به فاصله سی کیلومتری دنباله‌دار برسد، خود را از غبار و گاز متصاعد از آن دور نگهدارد و در موقعیتی باشد که بتواند بخوبی از آن با دقت سانتی متر عکسبرداری کند.

اکنون دانشمندان معتقدند جای مناسب را برای فرود روبوت کوچکی به نام فیله یافته‌اند. از پنج محل که در ابتدا در نظر گرفته شده بود، دو محل نهایی شده، یکی بعنوان محلی اصلی فرود و دیگری بعنوان گزینه علی البدل.

محل اصلی که فعلا نام آن را J گذاشته‌اند بر روی قطعه کوچک دنباله‌دار است و محل دوم که C نام دارد روی قطعه بزرگتر.

بجز مناسب بودن محل فرود نور هم نقش مهمی دارد، برای عکسبرداری با کیفیت و نیز برای اینکه سیستم‌های فیله فرصت خنک شدن داشته باشند.

تصمیم نهایی برای نقطه فرود در نیمه اکتبر گرفته خواهد شد.

سرعت نسبی روزتا با دنباله‌دار برای زمان فرود، ۲۰ آبان (۱۱ نوامبر) به دو متر بر ثانیه کاهش پیدا خواهد کرد.

سازمان فضایی اروپا می‌گوید فقط یکبار فرود فیله را می‌تواند امتحان کند و در صورت عدم موفقیت امکان تکرار وجود ندارد.

برای این عملیات پیچیده به دلیل فاصله زیاد امکان کنترل همزمان رادیویی از راه دور وجود ندارد چون دریافت و ارسال سیگنال ها حدود نیم ساعت طول می کشد.

بنابراین برنامه و فرمان‌های نهایی فرود فیله از چند روز پیش آماده و بر روی سیستم‎های روزتا و فیله آپلود خواهد شد.

اگر فیله که شبیه عنکبوت است با موفقیت فرود آید با سرعت پیاده روی، کاوش روی دنباله دار را آغاز خواهد کرد و یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در اکتشافات فضایی را رقم خواهد زد.